maandag 28 maart 2011

Wat moet ik op Facebook?

Driekwart jaar geleden verhuisde ik vanuit Nijmegen naar Utrecht. Ik heb er toen over gedacht om lid te worden van Facebook. Het idee daarachter was dat vanzelfsprekend mijn contact met vrienden en kennissen in Nijmegen veranderde. Beide steden liggen niet aan andere einden van de wereld, maar eventjes bij iemand aanlopen voor een borrel of een afspraak in kroeg of bioscoop gaat toch net wat minder makkelijk. Misschien zou Facebook het makkelijker maken om met “verre vrienden” in contact te blijven.

Toch ben ik nog steeds niet op Facebook te vinden. Waarom niet eigenlijk? Deze week las ik een interview in de Volkskrant met filosofe Stine Jensen, die een essay heeft geschreven over vriendschap in tijden van Sociale Media. In haar woorden herkende ik een beeld dat ik van Facebook heb:

Op Facebook en Twitter laten mensen zich van hun positieve kant zien. Met echte vrienden deel je ook de dingen die niet goed gaan. De hobbels en problemen, jouw karakterfouten, hun karakterfouten.(…)Behalve tot tijdsverspilling, leiden sociale media ook tot een gebrek aan concentratie, akelig gedrag en verstoorde relaties.(…) Het maakt je asocialer, vind ik. Je Facebookaanwezigheid wordt snel vervanging voor aanwezigheid in het echt. Je hebt heel gemakkelijk even iets afgehandeld. Het kan een ontwrichtend effect hebben op vriendschappen en relaties.

Misschien is dat wat negatief. Ik hoor van veel mensen die op Facebook zitten verhalen of wat je ermee kunt, mits met mate gebruikt. Je kunt er foto’s op zetten die je vrienden kunnen zien, berichtjes uitwisselen, afspraken maken. Daarin zie ik een vervanging van oude communicatiemiddelen. Maar met het risico dat ik als een heel ouderwetse lul klink: wat was er mis met e-mail? SMS? Picasa?

Ik zal even een voorbeeld geven: een tijdje terug zat ik met een groepje in de kroeg. Iemand haalde een iPhone tevoorschijn, maakte een foto van ons en zette die meteen op haar Facebookpagina. Binnen minuten was er een reactie van iemand die wij allen kennen: “Proost!”. Ander voorbeeld: iemand uit ditzelfde groepje verhuisde onlangs en daar kwam ik pas achter toen hij al was verhuisd. Hij had het op Facebook bekend gemaakt en dat had ik dus niet kunnen lezen.

Ik herken hier wel wat in van wat Jensen zegt: het verandert je communicatie en ik heb nog steeds mijn twijfels of ik dat leuk vind. Hoewel je via Facebook met heel veel mensen tegelijkertijd kunt communiceren voelt het ook een beetje als een verarming. Ik weet dat ik een beetje klink als iemand toen e-mail vijftien jaar geleden gemeengoed werd: “Wat is er mis met een brief?” Ergens mis ik in Facebook de investering in persoonlijke contact, die je zelfs met het sturen van een mailtje of sms-je nog kunt uitdrukken.

Het is natuurlijk totaal 1.0, maar ik merk dat ik dit gedeelte van het sociale web echt lastig vind. Dat heeft wellicht iets te maken met verlegenheid, een idee dat mijn leven te saai is om op het web te delen, of een ingebakken sterke neiging tot privacy. Met LinkedIn heb ik bijvoorbeeld veel minder moeite: daar laat je ook zien wie je bent, maar het blijft veel professioneler en daarmee ook doelgerichter. Wil ik op Facebook hebben staan dat ik in de kroeg zit? Zelfs als alleen mijn vrienden dit zien? En wat doe ik met de minder gezellige momenten in het leven, gaan die er ook op?

Of zou Facebook daadwerkelijk iets kunnen betekenen voor het verdiepen van mijn contact met mensen die ik nu eigenlijk te weinig spreek? Voor mijn bewustwording van wat er in de wereld om mij heen speelt? Wat zou ik er kunnen leren?

7 opmerkingen:

Irma zei

Dag Leendert Jan,

Wat grappig, dat je een link legt tussen Facebook en verlegenheid. 'De Morgen' doet dat ook, daar wordt een onderzoek aangehaald: http://www.demorgen.be/dm/nl/5403/Internet/article/detail/1242581/2011/03/28/Verlegen-mensen-laten-Facebook-links-liggen.dhtml

Volgens het onderzoek in Australië zouden personen die geen persoonlijk profiel hebben eerder verlegen zijn. Volgens hen zijn er ook personen met een Facebookpagina die minder extravert zijn, maar zij zijn eerder passieve gebruikers en spenderen minder tijd aan hun online vriendenkring.

Ik zit wel op Facebook, maar ik doe er weinig mee. Twitter vind ik veelzijdiger en laagdrempeliger.

Lewi zei

Een leuk artikel Irma! Stine Jensen zegt in de VK een beetje hetzelfde over de behoefte aan aandacht.

Tja, ik denk dat het wel iets met verlegenheid te maken heeft. Als verlegen persoon vind je het lastig om de aandacht op jezelf te vestigen, en dat lijkt mij lastig te verenigen met grote activiteit op Facebook.

Ik tweet ook niet zoveel (meer), maar ik snap wat je zegt. Het is ook anders: je vestigt niet zozeer de aandacht op jezelf, maar deelt meer met de wereld wat je interessant of leuk vindt. Denk ik...

Festina Lente zei

Facebook is vooral leuk als je veel buitenlandse contacten hebt. Zelf plaats ik niet zoveel op Facebook, wel af en toe een foto van de kinderen voor mijn familie in binnen- en buitenland, maar voor de rest zorg ik vooral dat mijn twitterberichten doorgesluisd worden (heb ik dus geen werk aan); en op twitter komen automatisch mijn blogberichten te staan. Je krijgt wel heel andere reacties daarop (van buren, vrienden etc.). Maar het heeft bij mij ook lang geduurd voor ik er wat aan vond, dat moet ik er eerlijk bij zeggen.

Unknown zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Lewi zei

Handige twittertips Festina! En ik kan me voorstellen dat Facebook voor die contacten zeker nut heeft.

Sandra zei

Of Facebook nut heeft of je iets kan leren is volgens mij de vraag niet. En als vervanging of zelfs maar vergelijking met 'echte' vriendschappen zou ik het ook niet betitelen. Het heeft nog het meeste weg van de ouderwetse dorpsbuurt, waarin iedereen aan de oppervlakte op de hoogte was van wat de anderen in de straat zoal aan het doen zijn. En daarbij soms een grap, een leuke foto of link, soms zelfs (in het meest gunstige geval) een gedachte die je aan het denken zet. En meer dan dat is het niet.

Lewi zei

Een nuchtere kijk, Sandra. De vraag is dus hoezeer je je in zo'n buurt op zijn gemak voelt, en hoeveel tijd je in de buurtbarbecue wilt steken.